Voedselcontactmaterialen

Voedselcontactmaterialen zijn materialen die (mogelijk) met levensmiddelen in aanraking komen, zoals verpakkingsmaterialen, bestek en serviesgoed, werkplanken en apparatuur en kookgerei. Met wettelijke regels wordt voorkomen dat voedselcontactmaterialen schadelijk zijn voor de gezondheid. Er is zowel Europese als nationale wetgeving van toepassing op voedselcontactmaterialen.

Er zijn twee Europese verordeningen met algemene eisen aan voedselcontactmaterialen. Verordening (EG) nr. 1935/2004 stelt een aantal eisen aan de geschiktheid en veiligheid van voedselcontactmaterialen. In deze verordening zijn 17 groepen van voedselcontactmaterialen geïdentificeerd, waarvoor de Europese Commissie maatregelen kan opstellen. Door de jaren heen zijn dergelijke maatregelen opgesteld voor keramiek, geregenereerde cellulose (“cellofaan”), kunststoffen, gerecycleerde kunststoffen en bepaalde epoxyderivaten. Als een dergelijke maatregel voorziet in lijsten van goedgekeurde stoffen of processen (zoals in de verordeningen voor kunststoffen en gerecycleerde kunststoffen), kunnen producenten bij de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) een aanvraag indienen voor het gebruik van een nieuwe stof of voor de toepassing van een nieuw proces. Verordening (EG) nr. 2023/2006 bevat voorschriften voor goede fabricagemethoden voor voedselcontactmaterialen. 

In Nederland zijn het Warenwetbesluit verpakkingen en gebruiksartikelen en de Warenwetregeling verpakkingen en gebruiksartikelen ingesteld. Deze geven waar nodig uitwerking aan de Europese regelgeving. Daarnaast bevat de Nederlandse wetgeving voorschriften voor materialen die (nog) niet Europees geregeld zijn. Dit zijn de volgende materialen: papier en karton, rubberproducten, metalen, glas en glaskeramiek, keramische materialen en emaille, textielproducten, hout en kurk, deklagen en kleurstoffen en pigmenten. In 2022 hebben Nederland, België en Luxemburg in Benelux-verband beschikking M_2022_12 betreffende materialen en voorwerpen van metaal en legering die bestemd zijn om in aanraking te worden gebracht met levensmiddelen voor metalen opgesteld. De Nederlandse wetgeving voor metalen zal worden aangepast aan de voorschriften van deze Benelux-beschikking.

In Nederland wordt over voedselcontactmaterialen gesproken in het Regulier Overleg Warenwet, Deskundigenoverleg Contactmaterialen Levensmiddelen.

In EU-verband wordt het onderwerp voedselcontactmaterialen besproken in de Commissiewerkgroep voedselcontactmaterialen. Voorstellen voor wetgeving van de Commissiewerkgroep worden voor behandeling en stemming voorgelegd aan de Permanente Comité voor Voeding en Diervoeder, sectie Toxicologische Veiligheid.

Nationaal

  • Warenwetbesluit verpakkingen en gebruiksartikelen
  • Warenwetregeling Verpakkingen- en gebruiksartikelen (warenwet)

Europees

  • Verordening (EG) nr. 1935/2004 over materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen
  • Verordening (EG) nr. 2023/2006 over goede fabricagemethoden voor materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen
  • Verordening (EG) Nr. 10/2011 betreffende materialen en voorwerpen van kunststof, bestemd om met levensmiddelen in contact te komen

  • Richtlijn 2007/42/EG inzake materialen en voorwerpen van folie van geregenereerde cellulose, bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen

  • Verordening (EG) Nr. 1895/2005 inzake de beperking van het gebruik van bepaalde epoxyderivaten in materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen

  • Verordening (EU) Nr. 2022/1616 betreffende materialen en voorwerpen van gerecycleerde kunststof bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 282/2008

  • Verordening (EU) Nr. 284/2011 tot vaststelling van specifieke voorwaarden en gedetailleerde procedures voor de invoer van keukengerei van polyamide- of melaminekunststof  van oorsprong of verzonden uit de Volksrepubliek China en de Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China

  • Verordening (EG) Nr. 450/2009 betreffende actieve en intelligente materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen

  • Richtlijn 84/500/EEG betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de Lid-Staten inzake keramische voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen